Spis treści
Szczepienia ochronne mają bardzo duże znaczenie dla ochrony przed wieloma chorobami zakaźnymi oraz dla budowy odporności zbiorowej populacji. Mogą one jednak powodować różne skutki uboczne, które określane są jako NOP, a także nie mogą być prowadzone u każdego.
Kiedy nie można wykonać szczepień?
Za prowadzenie szczepień odpowiedzialni są pracownicy sektora ochrony zdrowia. Może wykonać je lekarz, ale również pielęgniarka czy położna, która ukończyła odpowiedni kurs szczepień – https://www.v-med.pl/kursy-szczepien-dla-pielegniarek/ Szczepienia obecnie mogą być też prowadzone w ograniczonym zakresie w aptekach.
Istnieją pewne okoliczności, w których szczepienie może nie być odpowiednie lub bezpieczne dla pacjenta, dlatego też nie należy go wtedy wykonywać w ogóle lub też należy przełożyć je na inny termin. Zadaniem osoby odpowiedzialnej za prowadzenie szczepień jest wtedy przeprowadzenie wywiadu z pacjentem i sprawdzenie jego historii medycznej, aby określić, czy szczepienie jest u niego dopuszczalne.
Głównymi przeciwwskazaniami do prowadzenia szczepień to głównie:
- Niektóre schorzenia – osoby, które mają osłabiony układ odpornościowy, alergię na składniki szczepionki lub poważną chorobę, przed zaszczepieniem powinny skonsultować się z lekarzem.
- Ciąża – niektóre szczepionki mogą nie być zalecane w czasie ciąży. Należy wtedy porozmawiać z lekarzem, aby ustalić, co jest najlepsze dla matki i dla dziecka.
- Ostra choroba – osoby, które mają gorączkę, dreszcze lub inne objawy schorzeń o ostrym przebiegu, muszą poczekać, aż wyzdrowieją, zanim się zaszczepią.
- Poprzednia reakcja niepożądana – jeśli w przeszłości u pacjenta wykryto ciężką reakcję na szczepionkę, powinien on porozmawiać z lekarzem przed ponownym zaszczepieniem.
Jakie niepożądane odczyny poszczepienne (NOP) występują najczęściej?
Pod pojęciem takim jak niepożądane odczyny poszczepienne, w skrócie NOP, występują różne rodzaje działań niepożądanych, jakie mogą być skutkiem ubocznym pojawiającym się po podaniu szczepionki.
Niepożądane reakcje na szczepionki są rzadkie, ale mogą wystąpić. Częste działania niepożądane szczepionek obejmują:
- Ból, zaczerwienienie lub obrzęk w miejscu wstrzyknięcia,
- Łagodna gorączka,
- Zmęczenie,
- Bóle mięśni lub stawów,
- Ból głowy.
Poważne niepożądane reakcje na szczepionki są niezwykle rzadkie, ale mogą wystąpić. Mogą to być:
- Reakcje alergiczne (np. trudności w oddychaniu, pokrzywka, obrzęk twarzy, warg, języka lub gardła),
- Drgawki,
- Długotrwałe problemy neurologiczne.
Jeśli po otrzymaniu szczepionki wystąpią jakiekolwiek poważne działania niepożądane, należy natychmiast zwrócić się po pomoc lekarską. Ważne jest również zgłaszanie działań niepożądanych producentowi szczepionki oraz przekazanie odpowiednich informacji do baz zajmujących się zbieraniem tego typu danych.
